कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६

पुन्हा एकदा घुमणार 'कबड्डी-कबड्डी', 'ले पंगा', 'घे ऊचल', 'India... India' चे सूर. अनुभवायला मिळणार तो थरार, शिगेला पोहोचणार ती उत्कंठा आणि रोखले जाणार श्वास पुन्हा एकदा. कारण... कारण आठवढ्याभरातच म्हणजे येत्या ७ ऑक्टोबर २०१६ पासून अहमदाबाद, गुजरात येथे सुरु होतोय भारताच्या मातीतल्या अस्सल रांगड्या खेळाचा - कबड्डीचा महामेळा...! कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६. 'आंतरराष्ट्रीय कबड्डी फेडरेशन'ची मान्यता लाभलेल्या ह्या वर्ल्डकप स्पर्धेचं यजमानपद भूषवतोय आपला 'भारत' देश. तमाम भारतीयांसाठी आणि क्रीडाप्रेमींसाठी ही अभिमानाची बाब आहे की भारतीय पुरुष आणि महिला हे दोन्ही संघ अगोदर झालेल्या सर्व वर्ल्डकप स्पर्धांमध्ये अजिंक्य ठरलेले आहेत. आपण ह्या अगोदर कबड्डी खेळाविषयी माझ्या 'ले पंगा - कबड्डी' ह्या लेखातून माहिती घेतलीच आहे; आता ह्या लेखातून आपण कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६ स्पर्धेविषयी माहिती घेऊ.

कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६

 
यंदाच्या कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६ स्पर्धेत भारतासह अजून ११ देशांचा सहभाग आहे. ह्या १२ संघांचे 'अ' आणि 'ब' अश्या दोन गटात विभाजन केले गेले आहे.

'अ' गट	'ब' गट
भारत	इराण
बांग्लादेश	संयुक्त राष्ट्र
इंग्लंड	पोलंड
ऑस्ट्रेलिया	केनिया
दक्षिण कोरिया	थायलंड
अर्जेंटिना	जपान

भारताचा समावेश 'अ' गटात असून ह्या गटात भारताला 'बांग्लादेश', 'इंग्लंड', 'ऑस्ट्रेलिया', 'दक्षिण कोरिया' आणि 'अर्जेंटिना'चे कडवे आव्हान आहे. स्पर्धेत प्रत्येक गटातील संघ त्या त्या गटांतील प्रतिस्पर्धी संघाविरुद्ध साखळी (लीग) सामन्यांत प्रत्येकी एकदा (Round-Robin Format) खेळेल. आणि साखळी सामन्यांत सर्वाधिक गुण मिळविलेले दोन्ही गटांतील दोन संघ उपांत्य सामन्यांत (Knock-out Format) आमनेसामने येतील आणि उपांत्य सामने जिंकणारे दोन संघ अंतिम सामन्यांत परस्परांसोबत झुंज देतील. हे सर्व सामने अहमदाबाद, गुजरात येथील 'ट्रान्सस्टेडिया' या क्रीडासंकुलात 'मॅटवर' खेळविले जातील. यंदाच्या कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६ स्पर्धेत 'ऑस्ट्रेलिया', 'केनिया', 'पोलंड', 'अर्जेंटिना' आणि 'संयुक्त राष्ट्र' (US) हे देश प्रथमच सहभागी होत आहेत.

दिनांक	सामने	वेळ
शुक्रवार, ७ ऑक्टोबर २०१६	भारत वि. दक्षिण कोरिया	रात्रौ ८:०० वाजता
शनिवार, ८ ऑक्टोबर २०१६	भारत वि. ऑस्ट्रेलिया	रात्रौ ९:०० वाजता
मंगळवार, ११ ऑक्टोबर २०१६	भारत वि. बांग्लादेश	रात्रौ ९:०० वाजता
शनिवार, १५ ऑक्टोबर २०१६	भारत वि. अर्जेंटिना	रात्रौ ९:०० वाजता
मंगळवार, १८ ऑक्टोबर २०१६	भारत वि. इंग्लंड	रात्रौ ९:०० वाजता

  

भारताच्या साखळी (लीग) सामान्यांतील लढती

१४ सप्टेंबर २०१६ रोजी भारताचे युवक कल्याण आणि क्रिडामंत्री 'विजय गोयल' ह्यांनी कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६ स्पर्धेच्या अधिकृत लोगो (Official Logo) चे अनावरण केले.

कबड्डी वर्ल्डकप - २०१६ स्पर्धेचा अधिकृत लोगो (Official Logo)

'चपळाई' आणि 'प्रतिस्पर्ध्यावरची मजबूत पकड' असलेल्या 'सिंहाची' प्रतिमा लोगो म्हणून कबड्डी खेळाला साजेशी आहे. यंदाच्या वर्ल्डकप स्पर्धेत भारताचे नेतृत्व करतो आहे अनुभवी कबड्डीपट्टू 'अनुपकुमार'. भारताचा संघ सर्व बाजूंनी समतोल वाटतोय कारण अवघ्या काही महिन्यांपूर्वी पार पडलेल्या 'प्रो-कंबड्डी लीग' मध्ये चमकदार कामगिरी केलेले अनेक खेळाडू ह्या वर्ल्डकपमध्ये सहभागी होत आहेत. त्यामुळे निश्चितच सर्व खेळाडूंचा आत्मविश्वास द्विगुणित झाला असेल.

भारतीय क्रीडाप्रेमी खेळाचे अस्सल चाहते आहेत, त्यामुळे भारतासह अन्य देशातील खेळाडूंना प्रेक्षकांचा भरभरून प्रतिसाद मिळेल ह्यांत शंकाच नाही. यंदाच्या वर्ल्डकप स्पर्धेत आपली मक्तेदारी अबाधित राखण्यासाठी आणि उत्तम कामगिरी करुन पुन्हा एकदा वर्ल्डकप उंचविण्यासाठी 'भारतीय कबड्डी संघाला' मनःपूर्वक शुभेछया.

एक अलौकिक संगीतकार - श्रीनिवास खळे (खळे काका) - भाग १

हेची दान देगा देवा

तुझा विसर न व्हावा
विसर न व्हावा, तुझा विसर न व्हावा
गुण गाईन आवडी

हेंचि माझी सर्व जोडी

माझी सर्व जोडी, हेंचि माझी सर्व जोडी

वरती लिहिलेली संत तुकाराम महाराजांची रचना आपल्यापैकी अनेकांनी गणपती बाप्पाची आरती करून झाल्यावर घेण्यात येणाऱ्या भजनात म्हटली असेलच... ही स्वर्गीय रचना, त्याची चाल ऐकताना आपले मन नकळत 'त्या' परमेश्वराशी जोडले जाते. ह्या अप्रतिम रचनेला आपल्या सुमधुर आणि अजरामर संगीताने स्वरबद्ध केलं ते श्रीनिवास विनायक खळे (खळे काका) यांनी. भावगीतं असो की भक्तीगीतं, चित्रपटगीतं असो की स्फूर्तिगीतं, प्रेमगीतं असो की बालगीतं, नाट्यगीत असो की लावणी अश्या एक-ना-अनेक प्रकारच्या गीतांना खळे काकांनी आपल्या सुरेल, सुमधुर संगीताने स्वरबद्ध केले आहे. आणि म्हणूनच एक परिपक्व आणि सर्वांगपरिपूर्ण संगीतकार ही बिरुदं खळे काकांना अगदी चपखल बसतील.

श्रीनिवास विनायक खळे (खळे काका)

खळे काकांचा जन्म ३० एप्रिल १९२६ साली मुंबईचा. वडील बडोदा, गुजरात येथे नोकरीला असल्याने खळे काकांचे बालपण तिथेच गेलं. बडोद्यातील सयाजीराव गायकवाड संगीत महाविद्यालयातून गाण्याचे प्राथमिक शिक्षण त्यांनी घेतलं आणि पंडित मधुसूदन जोशी, उस्ताद फैय्याज खाँ, निसार हुसैन खाँ, गुलाम रसूल अश्या दिग्गजांच्या तालिमीत खळे काकांनी संगीताचे धडे गिरविले. खळे काकांचा शास्त्रीय संगीताचा पाया भक्कम होता. "मला शास्त्रीय गायक व्हायचं होतं, जन्मात कधी सुगम संगीताकडे जाईन असं वाटलं नव्हतं" असं खुद्द खळे काकांनीच म्हटलं आहे.

पण आयुष्यात एक घटना घडली आणि एक संगीतकार म्हणून खळे काकांचा प्रवास सुरु झाला. ते घडले असे की, एकदा खळे काकांच्या भावाचे मित्र एक ग. दि. माडगूळकरांचे गाणं घेऊन घरी आले आणि म्हणाले, "ह्या गाण्याला तू चाल कर." त्यावर खळे काका म्हणाले, "अहो चाल करणं वेगळं आहे आणि गाणं वेगळं आहे; मला नाही करता येणार." त्यावर ते मित्र म्हणाले की, "काय तू इतकं क्लासिकल गातोस; तुला चाल नाही करता येत?" खळे काका त्या मित्राला म्हणतात "ते वेगळं आहे नाना, मला नाही जमणार ते." तेव्हा ते मित्र काकांना म्हणतात की, "तू प्रयत्न तर कर?" आणि काकांनी त्यांच्या आयुष्यातलं ते पहिलं गाणं संगीतबद्ध केलं.

खळे काकांचे वडील हे बालगंधर्वांचे चाहते. खळे काकांचे बालपणीचे गायन ऐकून बालगंधर्व त्यांच्या वडीलांना म्हणाले, "हा मुलगा मला द्या, हा मोठा गायक होईल." तेव्हा काकांचे वडील म्हणाले की, "मला मुलाला नाटक्या नाही करायचं." 'पेशा' नाही तर 'छंद' म्हणून गाणं-वाजवणं हे खळे काकांच्या वडिलांना मान्य होतं. पण काकांना तर आयुष्यात संगीताशिवाय दुसरं काहीच करायचं नव्हतं. संगीताच्या ध्यासापायी  अनेक उत्तमोत्तम नोकऱ्यांचा त्याग खळे काकांनी केला. आणि नशीब आजमावयाला म्हणून एकदा घरातून पळून ते मुंबईला आले. जिद्द, कष्टाची तयारी, स्वतःच्या गुणवत्तेवरचा दुर्दम्य विश्वास, प्रतिभेचे पंख आणि परमेश्वरावरची अढळ श्रद्धा ह्यांच्या जोरावर खळे काकांनी संगीतप्रेमी रसिकांची मनं जिंकून घेतली ती कायमची.

ह्याच महिन्यांत म्हणजेच २ सप्टेंबर २०१६ रोजी खळे काकांची पाचवी पुण्यतिथी झाली. त्यांच्या संगीताची मोहिनी आजही समस्त संगीतप्रेमींच्या मनावर गारुड करुन आहे व या पुढेही ती अशीच निरंतर राहील ह्यांत तिळमात्र शंका नाही. खळे काकांच्या जीवन प्रवासाबद्दल आणि संगीत क्षेत्रात त्यांनी दिलेल्या योगदानाबद्दल ह्या लेखमालिकेतून आपाल्याला माहिती देण्याचा प्रयास, प्रयत्न केला आहे. मला खात्री आहे तुम्हाला हा नक्कीच आवडेल. 


संदर्भ:- नक्षत्रांचे देणे कार्यक्रम.